۲۴ بهمن ۱۳۸۳، ۱۳:۲۲

بررسي جايگاه فعلي " نقد ادبي " در ايران ( 1 )

كامران پارسي نژاد : " نقد ادبي " عرصه ي تسويه حسابهاي شخصي نيست / بسياري از جريانسازي هاي ادبيات ، محصول تلاش منتقدان ادبي ماست

كامران پارسي نژاد - نويسنده و منتقد ادبيات داستاني ، گفت : يك منتقد ادبيات ، جداي از سنجش نقادانه و عقلاني متون ادبي و دستيابي به زمينه هاي شناخت اصولي در مقاطعي از زمان ، خود را استيضاح مي كند و تمام همتش را به كار مي گيرد تا به دريافت هاي نهانگرايانه ي " نقد ادبي " دست يازد .


اين نويسنده و منتقد ادبيات درگفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر ، با بيان اين مطلب افزود : در ارتباط با اين نظريه كه جريان نقد ادبي در ايران تعطيل يا دچار نوعي سردي و ركود است ، بايد اذعان داشت كه نمي توان به صراحت و قطعيت مدعي چنين مسئله اي شد ، من يقين دارم كه بسياري از منتقدين و تحليلگران جوان و پركار ادبيات داستاني در اين زمينه سرگرم هستند ، اما چون جامعه ي ادبي كشور همواره نگاهي يك سويه و خشك به جريانهاي ادبي كشور ، به خصوص مجموعه نقدهاي تعداد معدودي از پيران اين عرصه دارد ، لاجرم متوجه حضور فعال نقد منتقدين جوان نمي شود .


كامران پارسي نژاد كه كتاب نقد و بررسي آثار محمد علي جمالزاده را به رشته ي تاليف درآورده است ، تصريح كرد : در حال حاضر منتقديني داريم كه با استفاده از عناصر دلالت گري و مستند سازي و با توجه به اصول و مباني نقد ادبي ، به مصاف آثار ادبي رفته و به دور از غرض ورزيها و بدون كوچكترين مرضي به كار خود در سكوت ادامه مي دهند و به فكر جنجال و هياهو نيستند ، چرا كه اساسا اعتقادي به كسب شهرت هاي كاذب ندارند .  

پارسي نژاد كه تا امروز بالغ بر 250 مقاله ي تخصصي در حوزه ي ادبيات داستاني و مكتب هاي ادبي در مطبوعات كشور به چاپ رسانده است ، ياد آور شد : ميان " نقد ادبي " و " آثار ادبي " خلق شده ، يك رابطه ي پايدار و دوسويه وجود دارد ، بدين ترتيب كه هرچه آثار ادبي ارزشمند و قوام يافته خلق شود ، سطح نقدها بالاتر مي رود و هرچه نقدهاي ادبي و قدرتمند توليد شود ، متون ادبي قابل پذيرش پديد مي آيد ، ما در حال حاضر اين مسئله را در جريان هاي ادبي كشور شاهد هستيم ، چرا كه در بسياري از مواقع ، منتقدين هستند كه جريانسازي مي كنند و با توجه به ايده ها و آراء خود ، يك تحول بنيادين در عرصه ي ادبيات ايجاد مي كنند ، گاهي اوقات هم مولفين و خالقان آثار ادبي هستند كه جريانساز مي شوند .


پارسي نژاد : ايرانيان ، اولين منتقدان ادبي جهان بوده اند و در دوره ي معاصرهم سعي دارند از شيوه هاي نقد ادبي در ساير كشورها مانند : نقد پسامدرن ، نقد ساختارگرايانه ، نقد فمينيستي ، نقد اسطوره اي و ... سود بجويند .

اين نويسنده كه داستان نيزبا موضوع " شهيد مدرس " و مبارزات اين شهيد منتشر كرده است ، خاطرنشان ساخت : نقد ادبي در ايران ، داراي نقاط صعود و افول بسياري است ، ايرانيان ، اولين منتقدان ادبي جهان بوده اند و در دوره ي معاصرهم سعي دارند از شيوه هاي نقد ادبي در ساير كشورها مانند : نقد پسامدرن ، نقد ساختارگرايانه ، نقد فمينيستي ، نقد اسطوره اي و ... سود بجويند ، اين درحالي است كه هنوز چنين جريانها و نحله هاي ادبي در كشور ما شكل نگرفته است ، ما در كشور خودمان آن چنان كه غرب به طور مثال ، فمينسيم را تجربه كرد ، شاهد چنين رويكردي نبوديم ، پس به صرف وجود چنين شيوه ي تحليلي ، نمي توانيم از اين منظر خاص به تحليل بپردازيم .  


كامران پارسي نژاد گفت : بسياري از منتقدان ما مي خواهند تا از شيوه هاي روز بهره بگيرند ، اما ابتدا بايد با توجه به ساختار اجتماعي ، فرهنگي ، سياسي و تاريخي ايران ، مكاتب ادبي ايراني تدوين گردد ، انجام اين كار توسط يك يا چند نفرامكان پذير نيست ، نهادهايي مانند وزارت ارشاد مسئول چنين رويكردهاي ادبي هستند كه متاسفانه از اين كارهاي بنيادين غافلند و حمايت هاي آنان در عرصه ي ادبيات ، غالبا عقيم و بي حاصل است .


وي در پايان اضافه كرد : نقد ادبي نبايد به آوردگاهي ميان منتقد و نويسنده مبدل گردد و تسويه حساب هاي شخصي مطرح باشد ، نقد ادبي زماني مي تواند تاثيرگذار باشد كه از زباني دلسوزانه برخوردار باشد ، در چنين شرايطي است كه منتقد ادبي مي تواند بر آشوب ها و بدقواره اي هاي اين گستره ي عظيم غلبه كند و به تبيين اصولي بپردازد . 

کد خبر 157054

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • captcha